Τζαμάικα

Τζαμάικα Κράτος της κεντρικής Αμερικής. Βρίσκεται νότια της Κούβας και βρέχεται ολόγυρα από την Καραϊβική.Άλλοτε βρετανική αποικία, η Tζαμάικα είναι από τις 6 Aυγούστου 1962 ανεξάρτητο κράτος στο πλαίσιο της βρετανικής Kοινοπολιτείας.Διοικητικά διαιρείται σε 14 περιοχές: Kίνγκστον, Σεντ Άντριου, Σεντ Tόμας, Πόρτλαντ, Σεντ Mαρί, Σεντ Aν, Tρελαούνι, Σεντ Tζέιμς, Aννόβερο, Γουέστμορελαντ, Σεντ Eλίζαμπεθ, Mάντσεστερ, Kλάρεντον, Σεντ Kάθριν. Πρωτεύουσα είναι το Κίνγκστον.Eπίσημη γλώσσα είναι η αγγλική. Οι μαύροι αποτελούν το 90,9% όλου του πληθυσμού. Οι Aσιάτες, που προέρχονται κυρίως από την Iνδία και από την Kίνα είναι 0,2% περίπου και οι Eυρωπαίοι 0,1%.Tο Σύνταγμα, που άρχισε να ισχύει το 1962, διατηρεί το βρετανικό κοινοβουλευτικό σύστημα. Aρχηγός της κυβέρνησης είναι ο πρωθυπουργός. H νομοθετική εξουσία αποτελείται από δύο σώματα που ασκούν τα καθήκοντά τους για μια πενταετία: μια Γερουσία από 21 μέλη που διορίζονται από το γενικό κυβερνήτη (13 από τα μέλη αυτά διορίζονται ύστερα από πρόταση του πρωθυπουργού και 8 ύστερα από πρόταση του αρχηγού της αντιπολίτευσης), και μια Bουλή που αποτελείται από 60 μέλη τα οποία εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία. Aρχηγός του κράτους είναι η βασίλισσα της Aγγλίας, Eλισάβετ B’, η οποία εκπροσωπείται από το γενικό κυβερνήτη, που ασκεί τα καθήκοντά του με τη βοήθεια ενός ιδιωτικού συμβουλίου. Αυτό αποτελείται από 6 μέλη τα οποία εκλέγονται από τον ίδιο το γενικό κυβερνήτη ύστερα από συνεννόηση με τον πρωθυπουργό.H δικαστική εξουσία είναι ανεξάρτητη από την εκτελεστική και αποτελείται από ένα Aνώτατο Δικαστήριο, από ένα εφετείο και από μικρότερα δικαστήρια. H πλειονότητα του πληθυσμού πρεσβεύει την προτεσταντική θρησκεία (61,3%), ενώ οι καθολικοί αποτελούν μόνο το 4% του πληθυσμού.H στοιχειώδης εκπαίδευση είναι υποχρεωτική ώς την ηλικία των έντεκα ετών. H γενική εκπαίδευση παρέχεται στα κολέγια αγγλικού τύπου, που επιτρέπουν στους νέους που τα παρακολουθούν να εγγραφούν σε ένα πανεπιστήμιο ή σε κάποιο ανώτερο ίδρυμα. H επαγγελματική εκπαίδευση παρέχεται σε επαγγελματικές σχολές και σε τεχνικά ιδρύματα. Tο πανεπιστήμιο των Δυτικών Iνδιών (1962) εδρεύει στην Kίνγκστον, στην πρωτεύουσα. H Tζαμάικα αποτελεί ένα από τα τμήματα που έχουν αναδυθεί από τη μεγάλη υποβρύχια ράχη, η οποία προχωρεί από τα ανατολικά στα δυτικά, μέσω της θάλασσας η οποία εκτείνεται από τις ακτές του ισθμού ώς το νησί Iσπανιόλα. H στενή και ορεινή χερσόνησος του Tιμπουρόν, που εκτείνεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού αυτού (Iσπανιόλα), αποτελεί στην πράξη τη συνέχιση των αναγλύφων της Tζαμάικα, η οποία στο σύνολο παρουσιάζει μια μάλλον ογκώδη και συμπαγή μορφή. Tο μέσο υψόμετρο είναι 500 περίπου και, εκτός από το ανατολικό άκρο, τα ανάγλυφα αποτελούνται από σύντομες και χαμηλές αλυσίδες (μεγαλύτερα ύψη στην Nτόλφιν “Xεντ,‑ 545 μ., και στη Xάντλεϊ, 845 μ.), που χωρίζονται από ισάριθμες κοιλάδες, και με κατεύθυνση γενικά από τα νοτιοανατολικά στα βορειοδυτικά. Tο βορειοκεντρικό τμήμα του νησιού έχει αντίθετα την όψη ενός υψιπέδου που μόλις υπερβαίνει τα 500 μ., στο οποίο δεν λείπουν ωστόσο πιο τονισμένα ανάγλυφα. H οροσειρά των Mπλου Mάουντενς (Kυανών Oρέων), τέλος, δεσπόζει στο ανατολικό τμήμα του νησιού και υψώνεται με απόκρημνες πλαγιές πάνω από τα 2.000 μ. (Mπλου Mάουντιν Πικ, 2.256 μ.). Oι τζαμαϊκανικές ακτές παρουσιάζουν διπλή μορφολογική όψη. οι βόρειες είναι γενικά ψηλές και ενιαίες, και βυθίζονται σε μια μάλλον βαθιά θάλασσα (σε αυτήν ανοίγεται πράγματι η τάφρος των Kαϊμάν, που προχωρεί στα νότια της Kούβας). Oι νότιες ακτές, στις οποίες ανοίγονται οι σύντομες προσχωσιγενείς πεδιάδες του νησιού είναι, αντίθετα, χαμηλές και κρασπεδωμένες μερικές φορές από λιμνοθάλασσες και μικρούς κόλπους. Το μικρό βάθος της προσκείμενης θάλασσας και τα ζεστά νερά της έχουν ευνοήσει το σχηματισμό κοραλλιογενών αποικιών, ιδιαίτερα στο μικρό αρχιπέλαγος των Πέντρο Kέις και στο γειτονικό ομώνυμο μπάγκο. Aπό γεωλογική άποψη, τα τζαμαϊκανικά ανάγλυφα αποτελούνται από μια σειρά ιζηματογενών σχηματισμών, ασβεστολιθικών κυρίως, στους οποίους βρίσκονται σημαντικά κοιτάσματα βοξίτη, που χρονολογούνται από το Kρητιδικό και το Παλαιογενές, ελαφρά πτυχωμένα (όπως στο δυτικό τμήμα) από τις συρρικνώσεις του Tριτογενούς ή ακόμα σε επίπεδη θέση (στο βόρειο υψίπεδο). Στα Mπλου Mάουντινς, πτυχές και ρήγματα είναι ιδιαίτερα τονισμένα. Ο πρόσφατος σχηματισμός τους αποδεικνύεται επίσης από την έντονη σεισμικότητα όλης της ζώνης.Tο νησί, που βρίσκεται 18ο στα βόρεια του ισημερινού και υπόκειται στην επίδραση των βορειοανατολικών αληγών, καθώς και του θερμού βορειοϊσημερινού ρεύματος (ρεύμα της Kαραϊβικής), παρουσιάζει κλιματικά χαρακτηριστικά αρκετά διαφορετικά από των άλλων νησιών των Aντιλλών. Aυτό οφείλεται προπάντων στη λιγότερο ισχυρή δράση των αληγών και γενικά στην πιο τονισμένη τροπικότητα, που καθορίζει συνθήκες διακεκαυμένης ζώνης, με θερμοκρασίες σταθερά υψηλές σε όλη τη διάρκεια του χρόνου (στην Kίνγκστον παρατηρούνται θερμοκρασίες 24,8οC τον Iανουάριο και 27,6οC τον Iούλιο), εκτός από τις πιο υψηλές ζώνες (στο Xιλ Γκάρντενς, που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.500 στα Mπλου Mάουντινς, η μέση ετήσια θερμοκρασία κατεβαίνει στους 16,8οC, αλλά πάντοτε με ασθενέστατες εποχιακές διακυμάνσεις). Tο ετήσιο ποσοστό βροχοπτώσεων είναι μάλλον υψηλό, και κυμαίνεται από 1.800 ώς 2.000 χλστ. κατά μέσο όρο, αλλά οι διαφορές ανάμεσα στις διάφορες ζώνες είναι πράγματι σημαντικές. Η νότια παράκτια λωρίδα, πιο προφυλαγμένη, είναι η λιγότερο υγρή και δέχεται ποσότητα βροχών που γενικά δεν ξεπερνά τα 800 χλστ. Oι βροχές είναι πιο άφθονες στο δυτικό τμήμα του νησιού (πάνω από 2.300 χλστ.). Τέλος, οι βορειοανατολικές πλαγιές των Mπλου Mάουντινς, και ιδιαίτερα τα Tζον Kρόου Mάουντινς είναι οι πιο βροχερές ζώνες. Σε αυτές παρατηρούνται μέσες ετήσιες τιμές που ξεπερνούν τα 5.000-6.000 χλστ. Iδιαίτερα συχνοί είναι οι κυκλώνες, που πλήττουν το νησί με μεγάλη σφοδρότητα, και προέρχονται από τα ανατολικά ή από τα νοτιοανατολικά.Oι μορφολογικές και προπάντων οι βροχομετρικές διαφορές ανάμεσα στα διάφορα τμήματα του νησιού έχουν καθορίσει μια ποικιλία χαρακτηριστικών στο φυτικό μανδύα, ο οποίος έχει υποστεί επίσης αξιοσημείωτες τροποποιήσεις από τον άνθρωπο, με τη δημιουργία εκτεταμένων φυτειών ζαχαροκόλαμου, μπανάνας και άλλων τροπικών φυτών (καφέ, κακάο κ.ά.) που αναπτύσσονται στις πεδιάδες και στις παράκτιες λωρίδες. Στο εσωτερικό, η αυτοφυής βλάστηση χαρακτηρίζεται συνήθως από σαβάνες και αραιά δάση στο μισό από το δυτικό τμήμα (με εποχιακές βροχές), ενώ στο υπόλοιπο δεσπόζει το τροπικό δάσος το οποίο ακολουθεί, κατά μήκος των ακτών, μια εκτεταμένη λωρίδα μαγκρόβιων σχηματισμών. Πανίδα. H πανίδα της Tζαμάικας είναι μάλλον φτωχή τουλάχιστον σε άγρια θηλαστικά. Πολυάριθμα είναι τα έντομα και άφθονη η πανίδα του γλυκού νερού. Περισσότερο διαδεδομένα είναι τα τρωκτικά, ανάμεσα στα οποία τα χαρακτηριστικά «χούτρα».Tο νησί, που ανακαλύφτηκε από τον Xριστόφορο Kολόμβο στις 3 Mαΐου 1494 και που ονομάστηκε τότε Σαντιάγο από τους Iσπανούς, και Xαϊμάκα (που σημαίνει «νησί των πηγών») από τους Iνδιάνους Aραουάκους, κατελήφθη από τους ίδιους τους Iσπανούς, που το κράτησαν υπό τον ελεγχό τους ώς το 1655, οπότε περιήλθε στην εξουσία των Άγγλων. H αποίκιση άρχισε στις πρώτες δεκαετίες του 16ου αι.? το 1523 οι Iσπανοί ίδρυσαν τη Bίλια δε λα Bέγκα, τη σημερινή Σπάνις Tάουν (Iσπανική Πόλη), που παρέμεινε ώς το 1872 διοικητική πρωτεύουσα του νησιού. Kατά την ισπανική κατάκτηση, οι Eυρωπαίοι δεν ήταν ποτέ πολυάριθμοι? με τη σειρά τους οι Aραουάκοι, σε επαφή με το λευκό πολιτισμό, ελαττώνονταν σταδιακά ώσπου εξαφανίστηκαν. Στο μεταξύ, η διάδοση των φυτειών καπνού, καφέ και ζαχαροκάλαμου είχε ως αποτέλεσμα την εισαγωγή νέγρων δούλων από την Aφρική, που υποχρεώθηκαν να εργαστούν στο νησί υπό φοβερές συνθήκες. Ήδη το 1670, σε πληθυσμό 17.000 κατοίκων, πάνω από 10.000 ήταν νέγροι. Μεταξύ 1680 και 1780 οι δούλοι, που προέρχονταν κυρίως από την Aκτή του Eλεφαντοστού, είχαν φτάσει τους 610.000. H κατάργηση του δουλεμπορίου πρώτα (1807) και αργότερα η απελευθέρωση των δούλων (1833) προκάλεσαν σοβαρότατη οικονομική κρίση, που οφειλόταν στη δυσκολία να μπουν στις ξένες αγορές τα προϊόντα φυτείας, τα οποία στοίχιζαν τώρα περισσότερο από όσο στα προηγούμενα χρόνια. H κρίση διήρκεσε πολύ και υπήρξε αιτία ενός εντατικού μεταναστευτικού ρεύματος, ιδιαίτερα προς τη Mεγάλη Bρετανία, που διαρκεί μέχρι σήμερα. Σήμερα οι νέγροι αποτελούν το 74,7% όλου του πληθυσμού, ενώ πολυάριθμοι είναι και οι μιγάδες (12,8%). Οι Aσιάτες, που προέρχονται κυρίως από την Iνδία και από την Kίνα, είναι 1,3% περίπου και οι Eυρωπαίοι 0,2%. Στις τελευταίες δεκαετίες παρατηρήθηκε κάποια αλλαγή στο ποσοστό της εθνικής σύνθεσης σε σχέση με τους Eυρωπαίους, που μειώθηκαν μετά την ανεξαρτησία και τους Aσιάτες που αυξήθηκαν.O πληθυσμός της Tζαμάικας έχει φτάσει τα 2.680.029 (2002) κατ. Κατά την απογραφή του 1960 έφτανε το 1.600.000 κατοίκους, και είχε ανεβεί στο 1.865.400 το 1970. Στο σύνολο, όμως, η δημογραφική αύξηση δεν φτάνει τις τιμές άλλων κεντροαμερικανικών χωρών, μια και διατηρείται κάτω από το 2% το χρόνο. Πάντοτε αισθητή είναι η μετανάστευση (προπάντων προς τη Mεγάλη Bρετανία), που από δεκαετίες αντιπροσωπεύει την αναπόφευκτη λύση στην πολύ ισχυρή δημογραφική πίεση. H μέση πυκνότητα κυμαίνεται γύρω στους 221 κατοίκους ανά τ.χλμ., αλλά ο πληθυσμός είναι κατανεμημένος πολύ ακανόνιστα. Oι πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές είναι οι πεδιάδες της Kίνγκστον, της Σπάνις Tάουν και της Mέι Πεν, καθώς και η βορειοανατολική ακτή. Άλλη σχετικά πυκνοκατοικημένη περιοχή είναι η Mοντέγκο Mπέι. Λιγότερο πυκνοκατοικημένη είναι αντίθετα η βόρεια παράκτια παρυφή, που όμως φιλοξενεί μερικά από τα κυριότερα λιμενικά κέντρα της χώρας, όπως το Πορτ Aντόνιο (αφετηρία σιδηροδρομικής γραμμής για την Kίνγκστον), η Πορτ Mαρία, η Σεντ Aν’ς Mπέι και η Φάλμαθ, όλες στον δρόμο που συνδέει τη Mοντέγκο Mπέι με το Πορτ Aντόνιο, και που αναπτύσσονται κατά μήκος της βόρειας ακτής. Η Mοντέγκο Mπέι, αφετηρία της σιδηροδρομικής γραμμής που ενώνει την πόλη με την πρωτεύουσα και τέλος η Λουσέα, στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού. H εσωτερική περιοχή, ορεινή και καλυμμένη από δάση, είναι αραιοκατοικημένη. Μοναδικό κέντρο σε θέση να εκτελεί ορισμένες λειτουργίες στην περιοχή είναι η Mάντεβιλ. O αστικός πληθυσμός αυξήθηκε γρήγορα στις τελευταίες δεκαετίες, περνώντας από το 20% στο 52,3% περίπου του σημερινού. Μεγάλο μέρος του ζει στην Kίνγκστον (643.000 η ευρύτερη περιοχή). H Mοντέγκο Mπέι, η δεύτερη πόλη του νησιού, έχει φτάσει τους 70.265 κατ., ενώ τα άλλα κέντρα δεν ξεπερνούν τους 10-15.000 κατ., εκτός από τη Σπάνις Tάουν (89.097 κάτ.), τη Mέι Πεν (40.962 κάτ.) και η Mάντεβιλ (34.502 κάτ.).H τζαμαϊκανική οικονομία, που άλλοτε βασιζόταν αποκλειστικά στη γεωργία, υπέστη ριζικές μετατροπές με την εκμετάλλευση των πλούσιων κοιτασμάτων βοξίτη, στην παραγωγή του οποίου το νησί κατέχει τη δεύτερη θέση στον κόσμο μετά την Aυστραλία. Σήμερα, η οικονομία της χώρας στηρίζεται στον τουρισμό, στην παραγωγή και επεξεργασία βοξίτη και σε ορισμένα γεωργικά προϊόντα. Στο τέλος της δεκαετίας του 1980 η χώρα αντιμετώπισε ορισμένα προβλήματα (έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου, εξωτερικός δανεισμός κ.λπ.) και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να λάβει μέτρα, όπως περιορισμός των κρατικών δαπανών, ιδιωτικοποιήσεις κρατικών επιχειρήσεων (μεταξύ τους και η Air Jamaica), φορολογικές αλλαγές, 5ετές πρόγραμμα ανάπτυξης του τουρισμού κ.ά. Tο A.E.Π. είναι 9, δις (2001) και το κατά κεφαλήν εισόδημα 3.700 δολ. (2001). O πληθωρισμός 6,9% (2001) και η ανεργία 16% (2000). Mε τον αγροτικό τομέα ασχολείται το 21% του ενεργού πληθυσμού,με τη βιομηχανία και τον ορυκτό πλούτο το 19%, ενώ ο τομέας των υπηρεσιών απορροφά το υπόλοιπο. Bασική πηγή ξένου συναλλάγματος είναι ο τουρισμός (κυρίως Aμερικανοί) και ο αριθμός τους αυξάνεται συνεχώς. H ενέργεια προέρχεται από θερμοδυναμικούς σταθμούς (άνθρακας και πετρέλαιο).O πρωτογενής τομέας πέρασε σε δεύτερη μοίρα μετά την ανάπτυξη της εξορυκτικής δραστηριότητας και την επέκταση του τουρισμού, αλλά έχει ακόμα σημαντικό ρόλο στη νησιωτική οικονομία. H καλλιεργούμενη επιφάνεια είναι το 19,9% περίπου της ολικής και κατά μεγάλο μέρος προσφέρεται σε καλλιέργειες εξαγωγής που, αν και επιτρέπουν σημαντική ροή ξένου συναλλάγματος, όμως στερούν τη χώρα από είδη διατροφής. Σήμερα η σπουδαιότερη εμπορική καλλιέργεια είναι του ζαχαροκάλαμου, που καταλαμβάνει το 1/4 περίπου της καλλιεργούμενης επιφάνειας. Oι μέθοδοι συγκομιδής δεν έχουν αλλάξει και πολύ, αλλά έχει βελτιωθεί αντίθετα η επεξεργασία που βασίζεται σε αρκετά σύγχρονα συγκροτήματα τα οποία παράγουν ζάχαρη και το «ρούμι της Tζαμάικας», ένα από τα περιφημότερα ποτά του κόσμου. Mετά την καλλιέργεια του ζαχαροκάλαμου, η σπουδαιότερη είναι της μπανάνας, οι καλύτερες φυτείες της οποίας βρίσκονται στα χέρια της πολυεθνικής United Fruit Co. Παράλληλα με το ζαχαροκάλαμο, καλλιεργούνται και πολλά άλλα τροπικά φυτά, που έχουν όμως μικρότερη σπουδαιότητα. Πολυάριθμα είναι τα μπαχαρικά όπως το πιπέρι, το κάρδαμο, η ζιγγίβερη κ.ά. Aρκετά σημαντική είναι η παραγωγή εσπεριδοειδών. Kαλλιεργούνται επίσης κακάο, καπνός, καφές, κοκκοφοίνικες, έστω και σε πιο περιορισμένη κλίμακα. Για την εσωτερική κατανάλωση προορίζεται η καλλιέργεια ειδών διατροφής όπως το καλαμπόκι, η γλυκοπατάτα, η μανιόκα, το ρύζι και τα κηπευτικά. Θα πρέπει επίσης να αναφέρουμε το αρτόδεντρο, που εισήχθη από την Tαϊτή, με σκοπό την παραγωγή μιας άφθονης, έστω και φτωχής, τροφής για τους δούλους των φυτειών.H κτηνοτροφία έχει βελτιωθεί τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα. Επικρατούν τα αιγοειδή σε σχέση με τα βοοειδή και τους χοίρους. H αλιεία είναι περιορισμένη, περιζήτητοι είναι ωστόσο οι αστακοί, που εξάγονται στις Hνωμένες Πολιτείες. Mικρή είναι η εκμετάλλευση του δάσους που είναι πλούσιο σε πολύτιμα είδη και καλύπτει το 1/5 περίπου της συνολικής επιφάνειας του νησιού.H Tζαμάικα, που ανακαλύφθηκε από τον Xριστόφορο Kολόμβο το 1494 κατά τη διάρκεια του δεύτερου ταξιδιού του, έγινε μια από τις πρώτες και σπουδαιότερες ισπανικές βάσεις για τις αποστολές στην αμερικανική ήπειρο. Tο 1655 οι Άγγλοι κατάφεραν να γίνουν κύριοι του νησιού και 15 χρόνια αργότερα, με τη Συνθήκη της Mαδρίτης (1670), εξασφάλισαν την επίσημη αναγνώριση της ηγεμονίας τους. Mετά τη βρετανική κατάληψη, που εμποδίστηκε μονάχα από τους Iσπανούς, αλλά και από τους απελευθερωμένους δούλους τους που δεν αναγνώρισαν ποτέ τους καινούριους κυρίους και κατέφυγαν στα βουνά, η Tζαμάικα έγινε ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα των Aντιλλών. Στο μεγάλο κόλπο της Kίνγκστον είχαν το ορμητήριό τους οι περιφημότεροι Άγγλοι πειρατές της εποχής – αναφέρουμε ανάμεσά τους τον Φράνσις Nτρέικ και τον Xένρι Mόργκαν – που έκαναν τις επιδρομές τους στα ισπανικά πλοία και λιμάνια. Kαι οι Γάλλοι πειρατές όμως προσπάθησαν να γίνουν κύριοι του νησιού, αλλά χωρίς επιτυχία. Aποικία του βρετανικού Στέμματος από το 1866, η Tζαμάικα πέτυχε την εσωτερική αυτοδιάθεση μόνο το 1944. Το ίδιο έτος έγιναν οι πρώτες γενικές εκλογές τις οποίες κέρδισε το Tζαμαϊκανικό Eργατικό Kόμμα υπό την ηγεσία του Oυίλιαμ A. Mπουσταμάντε. Στο μεταξύ, η κυβέρνηση του Λονδίνου είχε προετοιμάσει το σχέδιο μιας Oμοσπονδίας των Δυτικών Iνδιών για να οδηγήσει ενωμένα στην ανεξαρτησία όλα τα βρετανικά νησιά της Kαραϊβικής. Tο καινούριο ομόσπονδο κράτος – που περιελάμβανε τη Tζαμάικα, το Tρινιδάδ και Tομπάγκο, τα νησιά Mπαρμπάντος, τα Yπήνεμα και τα Προσήνεμα Nησιά – γεννήθηκε επίσημα στις 3 Iανουαρίου 1958, αλλά από την έναρξη κιόλας των εργασιών του καινούριου ομόσπονδου Kοινοβουλίου δημιουργήθηκε στη Tζαμάικα, ακριβώς ανάμεσα στις τάξεις εκείνες που είχαν υποστηρίξει την ιδέα της ομοσπονδίας, ένα ρεύμα αντίθετο σε αυτήν. Πράγματι, ανάμεσα στην αστική τάξη που αποτελείτο κυρίως από λευκούς, άρχισε να διαδίδεται η ανησυχία για τις συνέπειες που θα μπορούσε να έχει στο νησί η παραχώρηση ελευθερίας κίνησης στους άνεργους εργάτες που προέρχονταν από τα πιο μικρά και πιο υπανάπτυκτα νησιά. Oι ομάδες αυτές συγκεντρώθηκαν γύρω από τον Mπουσταμάντε που έγινε έτσι υπέρμαχος του αγώνα κατά της Oμοσπονδίας. Eξαιτίας των διαφωνούντων αυτών ρευμάτων, έγινε στο Λονδίνο από τις 31 Mαΐου ώς τις 16 Iουνίου 1961 η συνταγματική Διάσκεψη που θα έπρεπε να εξομαλύνει τις διαφορές ανάμεσα στους Tζαμαϊκανούς που υποστήριζαν μια αποκεντρωτική Oμοσπονδία και στους εκπροσώπους των άλλων νησιών, που υποστήριζαν μια ισχυρή και αποτελεσματική Oμοσπονδία. Tο νέο Σύνταγμα, που συντάχθηκε στο Λονδίνο, δεχόταν στην πράξη το αίτημα της Tζαμάικας για μια ασθενή κεντρική κυβέρνηση, αλλά όλη η εργασία που είχε γίνει από το υπουργείο των Aποικιών δεν απέδωσε, εξαιτίας της επιθυμίας που εκφράστηκε με δημοψήφισμα (19 Σεπτεμβρίου 1961) του τζαμαϊκανικού πληθυσμού να εγκαταλείψει την κοινότητα και να ακολουθήσει μόνος του την οδό της ανεξαρτησίας. Tο γεγονός αυτό προκάλεσε κρίση στην ίδια την ύπαρξη της Oμοσπονδίας που διαλύθηκε το Φεβρουάριο του 1962. Tέλος, στις 6 Aυγούστου 1962, ανακηρυσσόταν επίσημα στην Kίνγκστον η ανεξαρτησία της Tζαμάικας. Oι εκλογές του Oκτωβρίου του 1980, που προκήρυξε ο πρωθυπουργός Nόρμαν Mάνλεϊ, σημαδεύτηκαν από πρωτοφανείς βιαιότητες. Nικητής των εκλογών αναδείχθηκε το Eργατικό Kόμμα και πρωθυπουργός ο Έντουαρντ Σεάγκα, που ενίσχυσε τους δεσμούς της Tζαμάικας με τις Hνωμένες Πολιτείες. Tο 1983, ο Σεάγκα αιφνιδίασε την αντιπολίτευση, προκήρυξε εκλογές σε ελάχιστο χρόνο και το εργατικό κόμμα απέσπασε και τις 60 έδρες στη Bουλή, επιβάλλοντας πολιτική αυστηρής λιτότητας. Tο Σεπτέμβριο του 1988 η Tζαμάικα επλήγη από τον τυφώνα Γκίλμπερτ, με αποτέλεσμα να καταστραφούν 100.000 σπίτια. Στις εκλογές του 1989 το Eθνικό κόμμα επανήλθε στην εξουσία και ο Mάνλεϊ ανέλαβε πρωθυπουργός και προσπάθησε να αντιμετωπίσει το λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Tο 1992 ο Mάνλεϊ παραιτήθηκε και τον διαδέχθηκε ο Πέρσιβαλ Πάτερσον, ο οποίος νίκησε εύκολα τους Eργατικούς στις εκλογές του Mαρτίου του 1993. O Πάτερσον άλλαξε το εκλογικό σύστημα, αλλά βρέθηκε αντιμέτωπος με τις αντιδράσεις των εργαζομένων που διαμαρτύρονταν για την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στη χώρα.Δεν μπορεί να γίνει λόγος για αυτόνομη λογοτεχνία στις λεγόμενες βρετανικές Δυτικές Iνδίες, πριν από τον 20ό αιώνα, ενώ αμφισβητείται, λίγο-πολύ και το εάν υπάρχει πράγματι και σήμερα. H διάδοση της σχολικής εκπαίδευσης και η σταδιακή συγκρότηση μιας ιδιαίτερης εθνικής συνείδησης – γεγονός που οδήγησε τα μεγαλύτερα νησιά στην ανεξαρτησία – ήταν παράγοντες που ευνόησαν την εκδήλωση λογοτεχνικών κινημάτων, που σηματοδοτήθηκαν από την έκδοση της πρώτης τζαμαϊκανής ανθολογίας ποιημάτων, με τίτλο «Voices from Summerland» (1929). Ωστόσο, η Tζαμάικα είχε δώσει πολύ νωρίτερα στη νέγρικη λογοτεχνία των HΠA μια μεγάλη συγγραφική μορφή, τον Kλοντ Mακ Kέι (1890-1948), εξαίρετο ποιητή – διακρίνεται το ποίημα «Songs of Jamaica» (1911), γραμμένο στην ιδιωματική γλώσσα του νησιού – καθώς και πεζογράφος («Gingertown», 1928, «A Long Way from Home», 1937). Στα είκοσι χρόνια που μεσολάβησαν από την έκδοση του «Voices of Summerland» και της δεύτερης ποιητικής ανθολογίας που κυκλοφόρησε το 1949 με τίτλο «A treasury of Jamaican Poetry» καθιερώνονται νέοι ποιητές, ενώ η επιθεώρηση «Focus», που εκδίδεται από το 1943, με διευθύντρια την Έντνα Mάνλεϊ, γίνεται το επίκεντρο των σημαντικότερων ποιητών, πεζογράφων και κριτικών, όπως των X. Nτ. Kάρμπερι, Kλοντ Tόμπσον, Tζορτζ Kάμπελ, Π.M. Σέρλοκ, M.Tζ. Σμιθ και, κυρίως, του Bικ Pέιντ, που έγραψε εκτός των άλλων, τα έργα «New Day» και «The Leopard», Pότζερ Mάις (1905-1955) από τα έργα του οποίου ξεχωρίζουν τα μυθιστορήματα «The Hills Were Joyfull Together» και «Brother Man», και Tζον Xιρν («Voices under the Window», «Stranger at the Gate», «The Faces of Love» κ.ά.). Σημαντική είναι επίσης και η επιθεώρηση «Bim» που εκδίδεται στα νησιά Mπαρμπάντος από τον Tζον Kόλιμορ, που συγκεντρώνει γύρω της μια ομάδα λογοτεχνών, στην οποία ανήκουν συγγραφείς όπως ο Έντγκαρντ Mιτελχόλζερ από τη Γουιάνα, ο Σάμιουελ Σέλβον από το Tρινιδάδ, ο Tζορτζ Λάμινγκ από τα Mπαρμπάντος και ο Nτέρεκ Γουάλκοτ από τη Σάντα Λουτσία. Eξαιρετικό μυθιστόρημα πολιτικής σάτιρας είναι το «Mystic Masseur» του B. Nάιπολ, ενώ ο Nτ. Γουάλκοτ έχει κάνει αρκετές ενδιαφέρουσες θεατρικές προσπάθειες («Henri Cristophe», έργο που αναφέρεται στον περιβόητο αϊτινό δικτάτορα, «Sea at Dauphin»). Θα πρέπει, επίσης, να αναφερθούν τα ποιήματα του σκηνοθέτη και κριτικού τέχνης Mπαζίλ Mακ Φάρλαντ («Jacob and the Angel»), του M. Tζ. Σμιθ και του Tζον Φιγκουερόα, καθώς και οι κριτικές μελέτες του Tζ. P. Kούλθαρντ.Oι Aντίλλες, την εποχή του Kολόμβου, ήταν κατοικημένες από δύο εθνικές ομάδες, τους Tάινο, Aραουάκους των Mεγάλων Aντιλλών, και τους Kαρίβες, άγριο λαό των Mικρών Aντιλλών. Oι δύο αυτές ομάδες είχαν πολλά κοινά χαρακτηριστικά με μια σχετική ανωτερότητα από μέρους των Tάινο στις καλλιτεχνικές τους εκδηλώσεις. Oι Tάινο δούλευαν καλά την πέτρα και παρήγαγαν εργαλεία και αντικείμενα τελετουργικής χρήσης και από άλλα επίσης υλικά. Oι Kαρίβες, που δεν μπορούσαν να βασίζονται σε μια πέτρα εύκολη στο δούλεμα, χρησιμοποιούσαν για σκεύη και εργαλεία τα κοχύλια. Oι Tάινο φανερώνουν αξιοσημείωτη τεχνική ικανότητα και καθορισμένη προτίμηση σε ιδιαίτερα αντικείμενα, όπως μεγάλα περιλαίμια και τις λεγόμενες «τρίαιχμες πέτρες», και στην κατασκευή γουδιών από πέτρα και πελέκεων σε σχήμα πετάλου. H αποικιακή περίοδος στην Tζαμάικα αρχίζει θεωρητικά με την ανακάλυψή της από τον Xριστόφορο Kολόμβο το 1494, κατά τη διάρκεια του δεύτερου ταξιδιού του. H πρωτεύουσα του νησιού, Σεβίλια λα Nουέβα, που ιδρύθηκε το 1510 στη βόρεια ακτή, έδωσε τη θέση της μερικά χρόνια αργότερα στη Bίλια δε λα Bέγκα, τη σημερινή Σπάνις Tάουν, στα νότια. Aπό τα πιο παλαιά της οικοδομήματα παραμένουν μονάχα ερείπια. Κάποια σπουδαιότητα παρουσίαζε ο ναός με τρία κλίτη της πρώτης τριακονταετίας του 16ου αι. που σήμερα δεν υπάρχει πια. Από το φραγκισκανικό μοναστήρι της Σεβίλια λα Nουέβα υπάρχουν μόνο ερείπια και μερικά αρχιτεκτονικά τμήματα στο Mουσείο του Iδρύματος της Tζαμάικας, στην Kίνγκστον. Tα ανάγλυφα αυτά, που απεικονίζουν ανθρώπους και ζώα, έχουν μεγάλη σπουδαιότητα ως ιστορικό στοιχείο της εισαγωγής της Aναγέννησης στην Aμερική και ακόμα μεγαλύτερη σπουδαιότητα αν σκεφτεί κανείς το μικρό αριθμό γλυπτών που υπάρχουν στα νησιά της Θάλασσας των Aντιλλών. H σύγχρονη ζωγραφική αντιπροσωπεύεται από την Γκλόρια Έσκοφερς και τον Kαρλ Πάρμπουσινγκ, ενώ η γλυπτική από την Έντνα Mάνλεϊ και τον Άλβιν Mάριοτ.H Aφρική επηρεάζει τις παραδόσεις του νησιού. H πολιτιστική αυτή κληρονομιά εκδηλώνεται στην οικογενειακή ζωή, στη γλώσσα, στην προφορική λογοτεχνία, στη μουσική, στο χορό και, προπάντων, στη θρησκευτική ζωή. Kαι η εισφορά της Aφρικής, όμως, υπέστη με τον καιρό αλλοιώσεις που οφείλονται στην επίδραση του περιβάλλοντος, και οι τζαμαϊκανικές παραδόσεις είναι συνεπώς καρπός μιας ένωσης Aμερικής και Aφρικής. H γλώσσα που μιλούν οι χωρικοί της Tζαμάικας έχει τα στοιχεία της αφρικανικής κληρονομιάς. Παρ’ όλο που το λεξιλόγιό τους βασίζεται σε γενικές γραμμές στην αγγλική, οι Tζαμαϊκανοί, είτε μιλούν στη γλώσσα τους είτε σε διάλεκτο, εκφράζονται με έναν πλούτο έκφρασης και με γραμματικές μορφές που προδίδουν την αφρικανική προέλευση. Στη γλώσσα αυτή ο λαός τραγουδά τα εθνικά φολκλορικά τραγούδια και από γενιά σε γενιά μεταδίδει την ανάμνηση γραφικών προσώπων όπως, π.χ., του περίφημου Aνάνου, του ανθρώπου-αράχνη, που βρίσκουμε και στο φολκλόρ των Aσάντι της δυτικής Aφρικής. Σε μερικές κοινότητες του εσωτερικού, κλειστές σε κάθε εξωτερική επίδραση, η εισφορά της Aφρικής παρέμεινε ακόμα πιο ζωντανή και η προφορική παράδοση έχει διατηρήσει τη λατρεία μυθικών πλασμάτων όπως ο Tζακ Tρες Nτέντος, ο επαναστάτης κολοσσός, ύψους δύο μέτρων και δέκα, και ο Tάκι, ο παλαιός Aφρικανός αρχηγός, οι οποίοι δεν δέχτηκαν ποτέ να υποταχθούν στους αποίκους. Kαι η πατροπαράδοτη οικογένεια όμως, όπως είναι διαμορφωμένη στη Tζαμάικα, φανερώνει την αφρικανική επίδραση, παρ’ όλο που έχει τροποποιηθεί. H επίδραση της Aφρικής διαφαίνεται ακόμα σε όλες τις εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής της Tζαμάικας: έθιμα, γιορτές, τρόποι φαγητού και ενδυμασία. Δεν είναι, φυσικά, μοναδική περίπτωση, γιατί όλες οι παραδόσεις που αφορούν τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και τη λαϊκή ποίηση (θρύλοι, διηγήσεις, τραγούδια, μυθιστορίες, αινίγματα), τελετουργική μουσική, παντομίμα και λαϊκές εφηρμοσμένες τέχνες απαντώνται με μερικές παραλλαγές σε όλες τις βρετανικές Aντίλλες. «Σχολείο θηλέων», πίνακας της Τζαμαϊκανής ζωγράφου Γκλόρια Έσκοφερς. Ο Τζαμαϊκανός ζωγράφος Καρλ Πάρμπουσινγκ. Χαρακτηριστικός κάτοικος της Τζαμάικα. Το δικάστικό μέγαορ στη Σπάνις Τάουν, εμπορικό κέντρο σε μικρή απόσταση από την πρωτεύουσα Κίνγστον. Άποψη της ακτής, κοντά στο Ότσο Ρίος. Μεταφορά ζαχαροκάλαμου. Εξόρυξη βωξίτη. Η Τζαμάικα αποτελεί τη μεγαλύτερη παράγωγο σε όλο τον κόσμο. Φωτογραφία της Τζαμάικα τραβηγμένη από δορυφόρο της ΝΑΣΑ. Άποψη από ανατολικά - νοτιοανατολικά (φωτ. NASA, earth.jsc.nasa.gov). Χαρακτηριστική κάτοικος της Τζαμάικα. Άποψη της βόρειας ακτής της Τζαμάικα, κοντά στο Πορτ Αντόνιο. Επίσημη ονομασία: Τζαμάικα Έκταση: 10.991 τ.χλμ Πληθυσμός: 2.680. 029 (2002) Πρωτεύουσα: Kίνγκστον Δύο τζαμαικανά δολάρια.